Acerola - super owoc idealny na jesień!

Acerola - super owoc idealny na jesień!

Z tego artykułu dowiesz się:

Acerola (Malpighia emarginata DC.) znana również jako wiśnia z Barbados lub wiśnia z Indii Zachodnich, należy do rodziny Malpighiaceae. Owoc jest znany jako jedno z najbogatszych naturalnych źródeł kwasu askorbinowego na świecie, którego zawartość witaminy C jest porównywalna tylko z camu-camu. Oprócz dużej ilości kwasu askorbinowego owoce zawierają również inne cenne składniki odżywcze, takie jak karotenoidy, związki fenolowe, flawonoidy i antocyjany. Posiadają liczne właściwości biofunkcjonalne. Dlatego wartość dodana do tego super owocu może mieć ogromne znaczenie dla prawidłowego działania organizmu.


Acerola - występowanie i wykorzystanie w przemyśle

Wiecznie zielony krzew aceroli, który kwitnie w ciepłym i tropikalnym klimacie, rodzi niewielki trylobitowy owoc podobny do wiśni. Rośnie od południowego Teksasu, przez Meksyk i Amerykę Środkową, po północną Amerykę Południową i na Karaibach, a ostatnio została wprowadzona na obszarach podzwrotnikowych na całym świecie, w tym w Indiach. Drzewo kwitnie od kwietnia do listopada, a owoce dojrzewają w 3-4 tygodnie po kwitnieniu. Owoce małe (średnica 1–4 cm) o masie 2–15 g, których skórka w niedojrzałym okresie dojrzewania jest zielona który zmienia się na pomarańczowo-czerwony i ostatecznie na jasnoczerwony kolor podczas dojrzewania. Chociaż słodycz owoców różni się w zależności od odmiany, ale poza kilkoma odmianami, które są słodkie, większość z nich jest dość cierpka i kwaśna.

Niezwykle wysoka zawartość kwasu askorbinowego w aceroli została odkryta w 1946 roku. Od tego czasu na przestrzeni lat popularność tego owocu wzrosła i jest obecnie ugruntowana. W ciągu ostatnich kilku dekad Brazylia zaczęła komercyjnie wykorzystywać acerolę i obecnie jest największym producentem aceroli, z 11 000 hektarami plantacji aceroli, produkującymi 3000 kg/ha i łącznie 32 990 ton rocznie. Brazylia zdominowała również marketing i eksport produktów przetworzonych z aceroli, takich jak mrożone owoce, soki, marmolady, mrożone koncentraty, dżemy i likiery.

Owoce uprawiane są również na niewielką skalę na kontynencie amerykańskim. We Francji, Niemczech i na Węgrzech owoce są wykorzystywane głównie w postaci soku, podczas gdy w Stanach Zjednoczonych są wykorzystywane przez przemysł suplementacyjny i farmaceutyczny jako bogate źródło kwasu askorbinowego. Również na rynku chińskim dostępne są suplementy z aceroli.

W Indiach uprawa owoców sięga roku 1962, kiedy to uprawiano je w ogrodach miast Chennai i Mysore. Obecnie owoce są uprawiane jako drzewo przydomowe w stanach Tamil Nadu, Kerala, Maharasztra i Karnataka. W latach 1995-1996 na wyspach Andaman i Nicobar wprowadzono kilka wybranych roślin, które dobrze sobie radziły ze względu na klimat tropikalny i wilgotny.


Sprytne wykorzystanie aceroli

Acerola, posiadająca wysokie właściwości odżywcze, charakteryzuje się krótkim okresem przydatności do spożycia. Owoce bardzo łatwo się psują i są kwaśne, dlatego w większości spożywane są po przetworzeniu w postaci miazgi i soków. Owoce są przerabiane komercyjnie na przeciery, soki lub koncentraty soków i doskonale nadają się do przygotowania dżemów, galaretek, soków owocowych i suplementów.

Z owoców można również przygotować szereg innych produktów, takich jak lody, żelatyna, soki, napoje bezalkoholowe, nektar, gumy, przetwory owocowe, nutraceutyki, jogurty i napoje gazowane. Wykorzystywana jest również do wzbogacania żywności dla niemowląt oraz w przemyśle farmakologicznym.

Ponieważ acerola ma bardzo wysoką zawartość witaminy C, znalazła zastosowanie w produkcji koncentratów kwasu askorbinowego, suplementów oraz we wzbogacaniu innych przetworów. Ponadto, biorąc pod uwagę fakt, że witamina C z aceroli jest lepiej przyswajalna przez człowieka niż syntetyczny kwas askorbinowy, suplementy i koncentraty z aceroli stanowią atrakcyjną alternatywę dla osób z niedoborem witaminy C.

Właściwości fizykochemiczne i wartość odżywcza owoców aceroli

Właściwości fizykochemiczne owoców aceroli i ich wartość odżywcza zależą od kilku czynników, w tym warunków środowiskowych, miejsca uprawy, praktyk kulturowych, etapu dojrzewania, przetwarzania i przechowywania.

Sto gramów owoców aceroli zawiera około 90,6–92,4 g wody, 0,21–1,20 g białka, 0,23–0,80 g tłuszczu i 3,57–7,80 g węglowodanów.

Głównymi cukrami w dojrzałych owocach aceroli są fruktoza i glukoza, z niewielkimi ilościami sacharozy. Owoce z dzikich odmian aceroli, takich jak te uprawiane na wyspach karaibskich, są cierpkie prawdopodobnie ze względu na niski poziom cukru i ich wysoka zawartość kwasu askorbinowego. Niedawne ulepszenia genetyczne doprowadziły do opracowania nowych odmian o wyższej zawartości cukru i niższej zawartości kwasu askorbinowego. Są to odmiany „Florida Sweet” i „Will #2” opracowane w Homestead na Florydzie. Słodsze odmiany aceroli, chociaż zawierają znacznie mniej witaminy C, są bardziej popularne na rynkach świeżych i wyciskania soków.

Niesamowicie odżywcza acerola!

Acerola jest źródłem kilku makro- i mikroelementów. Główne makroelementy w owocach aceroli to fosfor (17,1 mg/100 g), wapń (11,7 mg/100 g) i żelazo (0,22 mg/100 g). Zawartość innych minerałów w tym owocu, takich jak cynk, selen i miedź, nie została dobrze zbadana.

Acerola jest owocem bardzo kwaśnym, podobnie jak w przypadku innych składników owocu pH również zmienia się wraz z etapem dojrzałości. Wartość pH waha się od 3,60 do 3,70, kwasowość wyrażona w gramatycznych równoważnikach kwasu wynosi od 1,04 do 1,87, a całkowita rozpuszczalna substancja stała waha się od 7,70 do 9,20 g.

Kwasy organiczne w aceroli w kolejności przewagi to: jabłkowy (0,25–0,38 g/100 g), cytrynowy (0,01–0,03 g/100 g) i winowy (0,002–0,01 g/100 g). Kwas jabłkowy stanowi 32% wszystkich kwasów w dojrzałych owocach aceroli i 12% w niedojrzałych owocach.

Kwas askorbinowy to jedna z najważniejszych witamin rozpuszczalnych w wodzie, niezbędna do biosyntezy kolagenu, karnityny i prawidłowego funkcjonowania neuroprzekaźników. Większość zwierząt i roślin potrafi syntetyzować kwas askorbinowy, ale ludzie nie są w stanie go syntetyzować. Dlatego potrzebujemy go jako niezbędnego suplementu w swojej diecie. Acerola jest naturalnym źródłem witaminy C, której zawartość waha się od 1000 do 4500 mg/100 g, czyli około 50–100 razy więcej niż w przypadku pomarańczy czy cytryny. Dlatego spożywanie trzech owoców aceroli dziennie może zaspokoić dzienne zapotrzebowanie na witaminę C dla osoby dorosłej.

A dlaczego ten przydomek „super-owoc”?

Acerola to jeden z nielicznych owoców, który oprócz znacznej zawartości kwasu askorbinowego zawiera również mnóstwo innych fitoskładników, takich jak fenole, flawonoidy, antocyjany i karotenoidy w istotnych ilościach. Owoc zawiera również prowitaminę A, witaminy B1 i B2, niacynę, albuminę, żelazo, fosfor i wapń. Trafnie acerola uważana jest za „super owoc”.

Związki fenolowe są jednymi z kluczowych metabolitów wtórnych o zróżnicowanej strukturze, które są wszechobecne w roślinach. Główne związki fenolowe obecne w aceroli mają postać kwasów fenolowych, flawonoidów i antocyjanów. Zawartość fitoskładników różni się w zależności od odmiany, genotypu, etapu dojrzałości oraz warunków uprawy i przetwarzania.

Zawartość fenoli w miąższu i sokach z aceroli jest wyższa niż w owocach takich jak caqui, ananas, mango, guayaba itp., ale zawartość antocyjanów jest niższa niż w innych sokach owocowych bogatych w antocyjany, takich jak truskawki czy czerwone pomarańcze.

Karotenoidy to organiczne pigmenty obecne w wielu owocach i warzywach, o których wiadomo, że pełnią kilka funkcji fizjologicznych. Zidentyfikowano w aceroli cztery główne karotenoidy b-karoten, luteina, b-kryptoksantyna i a-karoten.

Spożywanie karotenoidów z aceroli wpływa na hamowanie procesów starzenia, polepszenie stanu zdrowia oka oraz poprawia wygląd skóry. Duża ilość witamin, pierwiastków i kwasów fenolowych występujących w aceroli pomagają w utrzymaniu zdrowia układu krążeniowego i oddechowego.

Acerola będąca bogatym źródłem silnych przeciwutleniaczy wydaje się być obiecującym kandydatem w walce z różnymi chorobami związanymi ze stresem oksydacyjnym.

Wysoka zawartość antyoksydantów sprawia, że acerola pomaga w oczyszczaniu organizmu, zapobiega powstawaniu wolnych rodników w organizmie oraz zwalcza je, uniemożliwiając tym samym powstawanie nowotworów i chorób autoimmunologicznych. Oczyszczanie zachodzi również na poziomie wątroby, wspomagając prawidłowe funkcjonowanie tego ważnego organu.

Uważa się, że całkowita zdolność antyoksydacyjna aceroli jest spowodowana synergistycznym działaniem jej szeregu składników fito-odżywczych. Udział kwasu askorbinowego w hydrofilowej aktywności przeciwutleniającej w owocach aceroli, pulpach handlowych i sokach wahał się od 40 do 83%, podczas gdy pozostała aktywność była spowodowana przez polifenole, głównie kwasy fenolowe. Oznacza to, że wartości aktywności przeciwutleniającej uzyskane z soku z aceroli były wyższe niż w przypadku innych soków owocowych, szczególnie bogatych w polifenole, takich jak soki truskawkowe, winogronowe i jabłkowe.

Na cukrzycę też acerola!

Ostatnio wykazano potencjalne działanie przeciw hiperglikemiczne ekstraktów polifenolowych z owoców aceroli. W tym celu badacze wyizolowali trzy polifenole z owoców aceroli jako antocyjany oraz kwercytynę jako flawonol. Polifenole z aceroli wykazywały działanie hamujące zarówno wytwarzanie α-glukozydazy jak i zaawansowane wytwarzanie końca glikacji, które są ściśle związane z cukrzycą i jej powikłaniami.

Polifenole z surowej aceroli hamują wychwyt glukozy w komórkach w sposób zależny od dawki przez dodanie ekstraktów o wartości połowy maksymalnego stężenia hamującego. Ponadto polifenole z surowej aceroli znacznie obniżają poziomy glukozy i maltozy w osoczu po podaniu zarówno glukozy, jak i maltozy myszom.

Autorzy badania doszli do wniosku, że z polifenole z aceroli miały działanie protekcyjne przed cukrzycą w stanie poposiłkowym poprzez mechanizm, który obejmuje albo hamowanie jelitowego transportu glukozy, albo hamowanie α-glukozydazy.

Acerola a nowotwory

Stosunkowo niedawne badanie brało pod lupę ekstrakty z aceroli pod kątem działania cytotoksycznego, przeciwbakteryjnego i przeciwgrzybiczego. Wykazano, że ekstrakty z aceroli zawierały różne substancje biobójcze. Zaobserwowano aktywność cytotoksyczną wobec komórek normalnych i nowotworowych, aktywność przeciwbakteryjną, efekt wygaszania rodników, aktywność odwracania oporności lekowej i inne.

Jedno z badań udowodniło, że istnieją ekstrakty z aceroli, takie jak frakcje heksan-aceton i aceton - oba ze świeżej aceroli. Frakcja heksanowo-acetonowa z suszonego proszku aceroli wykazała najwyższą swoistą dla nowotworu aktywność cytotoksyczną wobec linii komórek nowotworowych takich jak ludzki rak płaskonabłonkowy jamy ustnej. Autorzy badania stwierdzili, że ekstrakt z aceroli jest nie tylko dobrym kandydatem do nowego typu środków hamujących rozwój komórek rakowych, ale może być również stosowany w przyszłości w terapii przeciwnowotworowej.

W innym eksperymencie doniesiono że ekstrakt z aceroli w ilości 70 i 700 mg/kg m.c. zmniejszył liczbę komórek inicjowanych NNK na etapie wstępnym u myszy. NNK jest silnym czynnikiem rakotwórczym powstającym z nikotyny podczas przetwarzania tytoniu i palenia papierosów. Ponieważ w badaniu epidemiologicznym wykazano, że ryzyko raka płuc wywołanego tytoniem jest mniejsze u osób otrzymujących duże ilości witaminy C, autorzy spekulowali, że witamina C może przyczyniać się do częściowego hamowania rozwoju komórek rakowych, zależnego od przyjmowania ekstraktu z aceroli.

Acerola jest też dobrym źródłem karotenoidów, zwłaszcza gdy jest uprawiana w porze deszczowej lub zbierana w stanie dojrzałym. Dlatego karotenoidy mogą również uczestniczyć w procesie hamowania indukowanego przez NNK powstawania nowotworu płuc poprzez zahamowanie etapu inicjacji.

Podsumowanie

Acerola, uważana za „super owoc”, zyskała ostatnio wiele uwagi, ponieważ  ma imponującą zawartość kwasu askorbinowego oraz innych fitoskładników, takich jak kwasy fenolowe, flawonoidy, antocyjany i karotenoidy.

Przetwory z aceroli są świetną alternatywą dla osób chcących w sposób naturalny zadbać o swoją odporność. Ponadto z jej szczególnych właściwości skorzystają osoby chore na cukrzycę, nowotwory i cierpiące na stany zapalne. Wpływa korzystnie na wątrobę i z pewnością każdy palacz, powinien po nią sięgać. Wzmacnia serce i naczynia krwionośne i zapewni dłuższą młodość. Acerola stanowczo zasłużyła na swój dumny tytuł.

  


 Źródło:

Anand Prakash Revathy Baskaran, Acerola an untapped functional superfruit: a review on latest frontiers, Association of Food Scientists & Technologists, India, 2018.

L. Delva, R. Goodrich Schneider, Acerola (Malpighia emarginata DC): Production, Postharvest Handling, Nutrition and Biological Activity, Department of Food Science and Human Nutrition, University of Florida, Gainesville, Florida, USA, 2013.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl